پنیر توفو (پنیر گیاهی سویا یا پنیر وگان)豆腐 چینی dòufu، ژاپنی tōfu، کرهای doobu) یا «پنیر سویا»،غذایی است که از فرایند بستن شیر سویا به دست میآید. این شیر دلمه بسته را با فشار به قالبهای سفید نرم تبدیل میکنند. خاستگاه پنیر توفو (پنیر گیاهی سویا یا پنیر وگان) چین است و امروزه بخشی از آشپزی کشورهای آسیای جنوب شرقی، همچون چین، ژاپن، کره، اندونزی، ویتنام و دیگر کشورها را تشکیل میدهد.
فارغ از نوع و اندازه توفو، فرایند کلی تهیه پنیر توفو (پنیر گیاهی سویا یا پنیر وگان) به شکل زیر است: آمادهسازی شیر سویا دلمه شدگی شیر سویا
پنیرتوفو یا پنیر سویا یک پروتئین جامد یا نیمه جامد است که از شیر سویای تغلیظ شده ساخته میشود. این ماده تغلیظ شده، تحت فرایندهایی به شکل بلوکهای مکعبی شکل فشرده میشود، اما میتوان آن را به اشکال دیگر هم در برخی فروشگاهها یافت. یک وعده توفو ۸۵ گرم است که ۸ گرم پروتئین و ۷۰ کالری انرژی دارد
توفو چیست؟ توفو یک غذای سنتی آسیایی که از سویای منعقد شده تهیه میشود. این غذای گیاهی منبع اصلی پروتئین برای بسیاری از گیاهخواران و وگانها به شمار میرود، اما افراد دیگر نیز از آن به عنوان جایگزین سالم گوشت یا لبنیات استفاده میکنند. توفو بسیار ارزان بوده و پخت و پز با آن آسان است. علاوه بر این، فواید زیادی برای سلامتی دارد و درمجموع یک افزودنی عالی برای برنامه غذایی است. این پنیر گیاهی با انعقاد شیر سویا از مایع به جامد و فشرده کردن آن به شکل مکعب ساخته میشود. افسانهها میگویند که پنیر توفو (پنیر گیاهی سویا یا پنیر وگان) در حدود ۲۰۰۰ سال پیش در چین اختراع شد؛ زمانی که فردی شیر سویای تازه را بهطور تصادفی با نمک نیگاری – نمک تلخی که از آب دریا استخراج میشود – مخلوط کرد.
دو نوع دستهبندی برای توفوی گیاهی وجود دارد؛ دستهبندی بر مبنای بافت و دستهبندی بر مبنای طعم. توفوی ابریشمی این سبک از توفو با کمترین انعقاد و فرآوری کامل میشود و بافت و طعمی لطیف دارد. مواد مختلفی وجود دارد که میتوان از آنها برای انعقاد توفوی ابریشمی استفاده کرد که هر کدام اثری متفاوت دارند. توفوی نرم و ابریشمی با اینکه در تراکمهای مختلف موجود است، اما از آنجا که با شیر سویای رقیقتر ساخته میشود، معمولا بافتی بسیار نرم و حتی تقریبا روان دارد. این نوع پنیر آنقدر ظریف است که در صورت دستکاری بیش از حد خرد میشود، اما به عنوان طعم دهنده در اسموتیها و سسهای مختلف کاربردهای زیادی دارد. این توفوی گیاهی ۴۰ درصد پروتئین دارد. توفوی متوسط از نظر بافت، محدودهای بین توفوی ابریشمی و سفت وجود دارد که عنوان «متوسط» را به خود اختصاص داده و تنها تفاوت آن با توفوی ابریشمی در این است که یک مرحله بیشتر طی کرده و مقدار بیشتری آب از دست داده است. با این وجود، ذائقه هر کسی در انتخاب توفو متفاوت است. توفوی متوسط، بافت متراکمتری دارد، اما در هنگام برش خوردن خرد میشود. این نوع پنیر برای سرخ کردن یا روی گریل مناسب نیست، اما بافت سوپ را هیجانانگیزتر میکند.
توفوی سفت
توفوی سفت بافتی فوقالعاده متراکم و بسیار بادوام دارد و برای پخت و پز به کار برده میشود و در حین پخت نیز شکل آن به هم نمیریزد. این پنیر گیاهی طی فرایندهای بعدی آب بیشتری از دست میدهد، اما در ماهیتابه خیلی خوب شکل خود را حفظ کرده و حتی جایگزین استیک بدون گوشت محسوب میشود. از توفوی سفت با عنوان مرغ گیاهی نیز یاد شده است.
توفوی تخمیر شده
از تلقیح توفو با کپک، توفوی تخمیرشده تولید میشود و سپس آن را با آب نمک بستهبندی میکنند. انواع مختلفی از توفوی تخمیر شده وجود دارد و هر کدام طعم مشخصی دارند. در دستهبندی دوم، توفوی شیرین معمولاً در آب نگهداری میشود. برای نگهداری آن به مدت یک هفته در یخچال کافی است آب آن روزانه عوض شود. تا زمانی که آب تازه بماند، توفوی شیرین هم تازه خواهد ماند. طعم توفو بهطور طبیعی ملایم و شیرین و کمی آجیلی است. توفوی شیرین را معمولا به عنوان میانوعده سرخ کرده و سرو میکنند. طعم توفوی ترش در واکنش به چیزی که با آن سرو میشود، خود را نشان میدهد. به عنوان مثال، شیر سویا در یک فنجان قهوه غلیظ طعمی شیرین در برابر تلخی قهوه خواهد داشت. با این حال، توفو اگر ترش شده باشد، احتمالاً فاسد است. باید توجه داشت که اگر آب توفو کمی بوی بد داشته باشد، حتما باید دور ریخته شود. توفوی نمکی طعمی ملایم داشته و به عنوان جایگزین گوشت و غذاهای سرخ شده عالی است. افرادی که به دنبال طعم تندتر توفو هستند، باید آن را منجمد و سپس ذوب کنند. پس از ذوب شدن، طعم و بافت آن تغییر میکند. توفوی تازه به تنهایی تلخ نیست.
خواص توفو چیست؟
تمام غذاهای بر پایه سویا از جمله توفو حاوی ایزوفلاون هستند که مانند استروژن ضعیف در بدن عمل میکند. از آنجایی که سطوح بالای استروژن با برخی از سرطانهای هورمونی مرتبط است، این نگرانی را در گذشته افزایش داده بود که سویا ممکن است خطر برخی سرطانها بهویژه سرطان سینه را افزایش دهد. با این حال، تحقیقات تا به امروز نشان میدهد توفوی گیاهی و سایر غذاهای سویای کامل ممکن است اثر معکوس داشته و مزایای سلامتی دیگری، از جمله کاهش خطر بیماری قلبی را نیز در پی داشته باشند. سایر خواص و فواید این غذای آسیایی، عبارتند از:
تقویت و سلامت قلب
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) خاطرنشان میکند مصرف ۲۵ گرم پروتئین سویا در روز (حدود دو وعده 100 گرمی توفو) با کاهش خطر بیماریهای قلبی مرتبط است. این خاصیت ممکن است به این دلیل باشد که غذاهای سویا مانند توفوی گیاهی منبع خوبی از چربیهای غیراشباع و فیبر هستند و با جایگزینی بهجای گوشتهای قرمز یا فرآوریشده، کیفیت کلی رژیم را بهبود میبخشند. علاوه بر این، تعدادی از مطالعات نشان دادهاند مصرف پروتئین سویا ممکن است به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) در خون کمک کند.
حمایت از سلامت سینه
افزایش سطح استروژن با سرطان سینه مرتبط است و ایزوفلاونهای موجود در سویا اثری شبیه استروژن در بدن دارند. با این حال، ایزوفلاونهای موجود در غذاهای بر پایه سویا مانند توفو بسیار ضعیفتر از استروژن ساخته شده توسط بدن هستند. به گفته انجمن سرطان آمریکا، سویا با کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه به زنان آسیایی خدمت بزرگی نموده است. به همین جهت، کارشناسان پیشنهاد میکنند زنان دارای سابقه خانوادگی یا شخصی سرطان سینه، غذاهای کامل سویا مانند توفو (همراه با تمپه، ادامام، میسو و شیر سویا) را به جای مکملهای سویا انتخاب کنند. با این وجود بهتر است افراد مبتلا به سرطان با پزشک نیز مشورت کنند.
ارزش غذایی توفو
سویا منبع غنی از مواد معدنی مانند کلسیم یا منیزیم (بسته به اینکه چه نمکی به عنوان منعقدکننده استفاده میشود)، سلنیوم و آهن است. توفو کمی بیشتر از شیر کلسیم دارد: ۳۰۰ میلیگرم کلسیم در ۲۲۵ گرم شیر کم چرب، در مقایسه با ۱۵۰ میلیگرم کلسیم در ۱۰۰ گرم توفو. در ۱۰۰ گرم توفو، حدود ۷۰ تا ۸۰ کالری و ریزمغذیهای زیر وجود دارد: پروتئین: ۸ تا ۹ گرم کربوهیدرات: ۲ گرم کلسیم: حدود ۲۰ درصد از مصرف توصیه شده روزانه منگنز: حدود ۳۰ درصد از مصرف توصیه شده روزانه سلنیوم: حدود ۱۴ درصد از مصرف توصیه شده روزانه آهن: ۹% از مصرف توصیه شده روزانه مقدار کمی روی، مس و فسفر
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.